ఉత్తరాయణ పుణ్య కాలం :

ప్రత్యక్ష దైవమైన సూర్య భగవానుడు ఒక రాశి నుంచి మరొక రాశి లోకి మారడాన్ని సంక్రమణం అంటారు. సంక్రమణం అంటే మార్పు. మనకి రాశులు 12. ( మేష, వృషభ, మిథున, కర్కాటక, సింహ, కన్య, తుల,వృశ్చిక, , ధనుస్సు, మకర, కుంభ, మీన) సూర్యుడు ఒక్కో మాసంలో ఒక్కో రాశిలో ప్రవేశిస్తాడు. అల సంవత్సరంలో 12 సంక్రతులు వస్తాయి. రవి ధను రాశి నుండి మకర రాశి లోకి మారిన సమయమే మకర సంక్రాంతి. దీనితో ఉత్తరాయణ పుణ్యకాలం ఆరంభం అవుతుంది. భూమధ్య రేఖకి ఉత్తరదిక్కుగా సూర్యుడు ప్రయాణం చేయడాన్ని ఉత్తరాయణం అంటారు. సూర్యుడు ఒక్కో రాసిలో ప్రవేశించినపుడు ఆ రాశి యొక్క పేరుతో సంక్రమణం అంటారు. కానీ అన్నిటి కన్నా మకర రాశి లో ప్రవేశించిన మకర సంక్రమణం మనకు ఎంతో ముఖ్యమైనది.

ఈ కాలం లో ప్రక్రుతి సంపద అయిన పంటలు, ముఖ్యంగా ఆహార పంటలు చేతికి అంది వస్తాయి. చేమంతి, బంతి వంటి పువుల పంటతో తోటలు కళకళ లాడతాయి. హేమంత గాలులతో, ఎటు చూసినా ప్రక్రుతి వింత శోభతో అలరారుతుంది. ఏడాది పొడవునా కష్టపడి పెంచిన పంట, ధాన్యం చేతికి వస్తుంది కాబట్టి రైతులు కూడా ఆనందోత్సాహాలతో ఉంటారు. ఈ మాసంలో పొలం పనులు ఏవి ఉండవు కాబట్టిఇంటి దగ్గర అందరు తీరికగా ఉంటారు. ఇంతకు ముందు మాసాలైన ఆశ్వయుజం, కార్తీకం, మార్గశిరం మాసాలలో పెళ్లి ముహుర్తాలు ఉంటాయి, కాబట్టి కొత్తగా పెళ్లి అయిన కూతుర్లు, అల్లుళ్ళు, ఇంటికి వస్తారు కాబట్టి ఇల్లంతా సందడిగా ఉంటుంది. పండుగ జరుపుకోవటానికి ఇంత కన్నా మంచి సమయం ఏమి ఉంటుంది?

ఈ మకర రాశిలో విష్ణు నక్షత్రం అయిన శ్రవణం ఉంది. శ్రీమన్నారాయణుడు అనంత పద్మనాభ స్వామిగా సాక్షాత్కరించినది ఈ నక్షత్రం తోనే. అందుకే మకర రాశిని విష్ణు రాశి అంటారు. వామనావతారంలో స్వామి బ్రహ్మండమంతా రెండు అడుగులతో కొలిచి, మూడవ పాదంతో బలిని పాతాళానికి పంపినది ఉత్తరాయణ పుణ్యకాలం లోనే. దేవతలకు ముఖ్యమైన ఈ రోజులలో చేసే పుణ్య కార్యాలు, దాన ధర్మాలు, పూజలు ఉత్తమ ఫలితాలను ఇస్తాయి అంటారు. అందుకే భీష్మ పితామహుడు కూడా దక్షిణాయనంలో అంపశయ్య చేరినప్పటికీ, ఉత్తరాయణ పుణ్యకాలం లోనే తనువూ చాలించాడు.

ఉత్తరాయణం లో చేయవలసినవి ముఖ్యంగా, నదీస్నానం, సూర్య నమస్కారం, వేదాధ్యయనం, నూతన గృహ ప్రవేశం, ఉపనయనం, వివాహం, వంటి పుణ్య కార్యాలు. ఉత్తరాయణం ఉండే ఆరు నెలలలో పవిత్ర నదులైనటువంటి గంగ, గోదావరి వంటి నది స్నానం చేసి, నువ్వులు, బియ్యం, వస్త్రాలు, దుంపలు, ఫలాలు, చెరకు, విసనకర్ర, బంగారం, గోవులు వంటివి దానం చేస్తే ఉత్తమ గతులు పొందుతారు అని శాస్త్రం. గుమ్మడి కాయను దానం చేస్తే సాక్షాత్తు బ్రహ్మాండాన్నే దానం చేసిన ఫలం పొందుతారుట.