విదురనీతి 24

జీవితంలో ఉన్నతిని సాధించాలి అనుకునే వ్యక్తి ముందు అరిషడ్వర్గాలను జయించాలి. అరి అంటే శత్రువు, ఈ ఆరురకములైన శత్రువులు మనలో దాగుండి మన ప్రగతికి అవరోధం కల్పిస్తాయి. కామ, క్రోధ, లోభ, మోహ, మద, మాత్సర్యములు అనే ఈ దుర్గుణాలను అరిషడ్వర్గాలు అంటారు. ఇవి ఏరకంగా మానవుని దహింపచేస్తాయో చూద్దాం.

1. కామము:
ఇది అరిషడ్వర్గములలో మొదటిది. దీనిని కోరిక అనే అర్ధంలో గ్రహించవచ్చును. మానవుడు కోరిక వల్లే దు:ఖితుడై నాశనమౌతాడు. ఎవరైతే ధర్మార్ధములను విడనాడి కామార్ధమును అనుసరించునో అట్టివారు ఆపదలకు గురికాక తప్పడు. మితిమీరిన శారీరిక వాంచను కూడా కామం అంటారు. కామంతో కళ్ళు మూసుకుపోయినవాడికి భయంగాని, సిగ్గు గాని ఉండదు. పూర్వాపరాలు స్ఫురణకు రావు. మంచీచెడులను ఆలోచించడు. ఈ కామం పశుత్వాన్ని ఆపాడించి కౄరత్వాన్ని కలిగిస్తుంది.

2.క్రోధం:

ఉత్తములకు క్షణమే కోపం ఉంటుందనీ, మధ్యములకు ఒకటీ రెండు ఘడియలు కాలం కోపం ఉంటుందనీ, అదములకు ఒక రాత్రి, ఒక పగలు కోపం ఉంటుందనీ, చండాలునికి మాత్రం మరణించేదాకా శాశ్వతంగా కోపం ఉంటుందనీఈ పైశ్లోకం అర్ధము. పెద్దల అభిప్రాయం.

3. లోభం:

లోభగుణమున్నవార్కి తృప్తి ఉండదు. తృప్తిలేనివారి మనస్సును ఆశ ఆక్రమించుకొని, అది అత్యాశగా పరిణమించి, అనర్ధాలకు దారితీసి, పేరాశగా మారి, నిరాశతో సంతృప్తిని హరించివేస్తుంది.

4. మోహం:

మోహము అంటే, వ్యామోహం చేందడం. తనకు కనిపించిన ప్రతిది తనకు స్వంతం కావాలని దానికొరకు విపరీతమైన తాపత్రయపడటం, దురాలోచనలు చేయడం వంటివి మోహము అంటారు. ఈ స్థితిలో మానవుడు మానసిక స్థితి బాగాలేక తన జీవితమును దు:ఖమయం చేసుకొంటున్నాడు.

( ఇంకా ఉంది )