విదురనీతి 31

మానవ స్వభావం గురించి విదురుడు చెప్తున్న సంగతులు ఇలా ఉన్నాయి.

ప్రతిమన్సిహికి ఒక స్వభవం ఉంటుంది. అది మనుషుల మానసిక దృక్పథాని, వారు సమయాన్ని గడిపే తీరును కలబోస్తే తయారవుతుంది. ఒక మనిషి స్వభావమే మంచి చెడుల్ని నిఋనయిస్తుంది. ఒకసారి రూపుదిద్దుకున్న స్వభావాల్ని మార్చడం అంత సులువు కాదు. కనుకనే ఎవరికైనా ఒక మూర్తిమత్వం ఏర్పడే దశలోనే నిర్దిష్ట స్వభావం రూపెందేలా ప్రయత్నించాలి.

ఖమాగుణంలో ఎందరో చరిత్రలో మానవత్వానికి ప్రతీకలుగా నిలిచిపోయారు. అనాదిగా శాస్త్రాలు, వేదాలు మనిషి శాంతియుత సహజీవనంతో మెలిగేందుకు ఉద్భోదలు, ఉపదేశాలు చేసాయి. వాటిలో కొన్ని:

1. సహాయం చేసినవారికి తిరిగి సహాయం చేయడం కాదు, అపకారం చేసినవాడికే మేలు చేయాలి.

2. శాంతాన్ని మించిన తపస్సు లెలదు. సంతోషానికి సమానమైన సుఖం లేదు. తృష్ణను మించిన అనారోగ్యం లేదు, కరుణను మించిన ధర్మం లేదు.

3.తమకన్నా బలవంతుణ్ణి, భయం వలన క్ష్మిస్తారు. సహచరుణ్ణి లోకనిందకు భయపడి, సాటివాడనే దృష్టి తో క్షమిస్తారు. తనకన్నా బలహీనుడు చేసే తప్పిదాలను క్షమించే మనిషి, మనిషి కాదు, మహనీయుడే! అని గ్రహించాలి.

(ఇంకా ఉంది )